کد گذاری قفسه انبار و آشنایی با روش های آن
در اکثر انبار ها بر روی قفسه ها شماره ها و حروفی درج شده است. به این حروف و اعداد درج شده در انبار کد می گویند. کدگذاری قفسه انبار یکی از موضوعات بسیار مهم است که باید به آن توجه ویژه ای داشت. چرا که کدگذاری در طبقه بندی و سازماندهی انبار نقش بسیار مهمی دارد. در واقع کد گذاری قفسه انبار سبب ایجاد یک آدرس اختصاری برای اقلام آن می شود که دسترسی به اقلام را سهولت بخشیده و همچنین مدیریت و انبارگردانی را بهینه می سازد.
مقاله امروز را به کد گذاری قفسه انبار اختصاص داده ایم. هدف از این مقاله آشنایی شما با مفهوم کد گذاری و ضرورت اجرای آن برای قفسه انبار می باشد. همچنین روش های کد گذاری را معرفی خواهیم نمود. با ما همراه باشید.
کد گذاری چیست؟
قبل از آنکه به کد گذاری قفسه انبار و روش های آن بپردازیم لازم است با مفهوم کد و کد گذاری آشنا شوید. کد (code ) یک نماد است که نشان دهنده اطلاعاتی می باشد. اطلاعاتی که از یک قالب به قالبی دیگر در آمده اند. به فرآیند تبدیل اطلاعات از یک قالب به قالب دیگر کد گذاری می گویند. اطلاعات می تواند هر نام و موضوعی را شامل شود. به طور مثال: نام، رنگ، آدرس و … اطلاعات در فرآیند کد گذاری تبدیل به یک نماد می شوند که اغلب از حروف و اعداد تشکیل شده است. به طور مثال E-03-R می تواند یک کد باشد که در هر جایی یک معنا داشته باشد. در یک انبار به معنای راهروی E – ستون شماره 3 – ردیف R . همچنین این کد می تواند نام مختصر شده یک کالا باشد.
از کد گذاری برای اهداف مختلفی استفاده می شود. به طور مثال برای اختصاری کردن نام ها، برای طبقه بندی کردن، برای بالابردن امنیت و حفاظت از اطلاعات. به نظر شما از کد گذاری برای چه اهداف دیگری می توان استفاده نمود؟
چرا قفسه های انبار را کد گذاری می کنیم؟
انبار یکی از مهم ترین بخش های هر صنعت و تجارتی می باشد. زیرا حجم بالا و متنوعی از محصولات در آن قرار دارد که باید به بهترین شکل ممکن مدیریت و انبارگردانی شوند. همانطور که می دانید روزانه تعداد بالایی محصول به انبار ها وارد و از آن خارج می شود. برای سازماندهی و دسترسی هر چه راحت تر به محصولات باید از ساز و کاری بهینه استفاده نمود. یکی از راهکارها، اجرای سیستم قفسه بندی می باشد. زیرا سیستم قفسه بندی امکان استفاده حداکثری از فضای انبار را ممکن می سازد . همچنین با طبقاتی کردن فضای انبار امکان چیدمان بهتر و منظم تر اقلام را فراهم می آورد به همین دلیل دسترسی به کالاها را سهولت می بخشد.
پس از قفسه بندی موضوعی که اهمیت پیدا می کند آدرس و جای هر محصول است. زیرا برای انبارگردانی نیاز است تا جای هر محصول در قفسه های انبار مشخص باشد. استفاده از کد برای قفسه های انبار منجر به کد گذاری محصولات در قفسه های انبار می شود. و به این ترتیب از طریق کد گذاری قفسه های انبار به یک کد اختصاصی و یک آدرس برای هر محصول می رسیم. استفاده از کد گذاری برای قفسه انبار مزایای مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- ایجاد آدرس های اختصاری برای اقلام
- تسهیل دسترسی به اقلام
- ایجاد نظم و طبقه بندی
- افزایش راندمان کاری به دلیل مشخص بودن و آدرس داشتن اقلام
- بهینه سازی انبارگردانی و مدیریت ورود و خروج اقلام
- ثبت راحت تر کالاها در سیستم
- کاهش هزینه های انبارگردانی و جلوگیری از اشتباهات
- امنیت اطلاعات انبار با ایجاد نام ها و آدرس های اختصاصی
کدگذاری قفسه و روش های آن
حال که با ضرورت اجرای سیستم کد گذاری برای قفسه انبار پی برده اید باید با روش های آن نیز آشنا باشید. برای آنکه بتوانید کدگزاری قفسه انبار را به بهینه ترین شکل ممکن انجام دهید لازم است مراحل زیر را انجام دهید:
- تقسیم فضای انبار به بخش های کوچک تر: فضای انبار باید بخش بندی باشد. تا بتواند اقلام را در دسته های کلی تر تقسیم نمود. این کار سبب بهبود دسترسی و روند کد گذاری خواهد شد. به طور مثال انبار را بر اساس نوع محصولات در چند دسته تقسیم نمایید. بخشی مربوط به کالاهای پر طرفدار که روزانه سفارشات بالایی دارد. بخش دیگر مربوط به کالاهایی که میزان سفارش روزانه آنها کم است و بخشی نیز مربوط به کالاهای مرجوعی و تخریب شده اختصاص دهید.
- تقسیم قفسه بر اساس نوع کالا: دومین کاری که باید انجام دهید این است که هر قفسه باید به کالای مشخصی اختصاص داده شود. از قرار دادن چندین نوع کالا در یک قفسه پرهیز نمایید. به طور مثال در بخش کالاهای پر فروش انبار در مثال قسمت قبل، هر قفسه را به چیدمان یک کالا اختصاص دهید. تا تفکیک انجام پذیرد و عملیات کد گذاری را به بهترین شکل ممکن بتوان انجام داد.
- تقسیم هر طبقه از قفسه: سومین کاری که باید قبل از کد گذاری انجام دهید این است که در هر طبقه نیز اقلام را بر اساس یک ویژگی مرتب سازی کنید. به طور مثال بر اساس تاریخ تولید، وزن و …
پس از این که تقسیم بندی به درستی انجام شد می توانید از کد گذاری و روش های آن استفاده نمایید. روش های کد گذاری قفسه انبار متنوع هستند اما اصل مهم در همه روش ها بهینه سازی انبار گردانی است. همانطور که گفتیم برای کد گذاری از اعداد و حروف استفاده می شود. شما می توانید برای قسمت های مختلف قفسه انبار همچون: راهرو ها، ردیف ها، ستون ها، طبقات، بخش های داخلی و .. نام تعیین کنید و با کنار هم قرار دادن آنها یک کد اختصاصی برای اقلام بدست آورید. روش های کد گذاری متنوعی وجود دارد که در ادامه با برخی از آنها آشنا خواهید شد.
کد گذاری با اعداد
این روش همانطور که از نامش مشخص می باشد فقط از اعداد استفاده می شود. این روش برای انبار هایی مناسب است که تعداد قفسه محدودی دارند و نسبتا کوچک هستند. در این روش قفسه ها بر اساس اعداد ترتیبی مشخص می شوند. به طور مثال یک سمت با اعداد زوج و سمت دیگر با اعداد فرد مشخص می شوند. سپس طبقات نیز با اعدا مشخص می شوند. به طور مثال کد 1- 3 می تواند به معنای قفسه یک طبقه سوم باشد.
کد گذاری با حروف
در این روش قفسه ها مشابه با روش قبل کد گذاری می شوند فقط به جای اعداد از حروف الفبا استفاده می شود. به طور مثال روغن های آفتابگردان در قفسه های قسمت A روغن های زیتون در قفسه های قسمت B و به همین ترتیب کد گذاری انجام شود. این روش نیز بیشتر مناسب انبارهای کوچک می باشد.
کد گذاری نیمونیک
این روش این گونه است که از اول اسم کالاها، برای کد گذاری الهام می گیرد. به طور مثال اگر در یک قفسه باطری و انواع آن وجود دارد. کد قفسه مشتقی از حروف اول نام کالاهای قرار گرفته در آن است. به طور مثال قفسه باطری کوچک : باک نامگذاری می شود. “با” از حروف اول باطری و حرف “ک” حرف اول واژه کوچک. این کدگذاری بیشتر در انبارهای کوچک که کالاهای محدود دارند استفاده می شود. از معایب این روش می توان به نبودن فرمول مشخص برای کد گذاری و همچنین تشابه اسمی قفسه ها اشاره داشت.
کد گذاری با اعداد اعشاری
در این روش از اعداد به صورت اعشاری برای کد گذاری قفسه انبار استفاده می شود. یعنی راهروها، طبقات و ستون ها و بخش های داخلی با اعداد مشخص می شوند. سپس طبق فرمول معنا می شوند. به طور مثال تعیین می شود که عدد اول راهرو، عدد دوم ردیف، عدد سوم طبقه و عدد چهارم بخش داخلی طبقه باشد. به این ترتیب کد اعشاری 2/03/07/12 می تواند به معنای راهروی شماره 2 / ردیف شماره 3 / طبقه 7 / بخش داخلی 12 باشد.
کد گذاری با ترکیب حروف و اعداد
در این روش کد گذاری قفسه انبار، ترکیبی از اعداد و حروف می باشد. در این روش هر انباری می تواند رابطه ای معنادار و مختص به خود را اجرا نماید. به طور مثال می توان راهروها را بر اساس اعداد ترتیبی نام گذاری نمود. سپس ردیف های سمت راست را بر اساس اعداد زوج و ردیف های سمت چپ را بر اساس اعداد فرد، طبقات قفسه های هر ردیف را نیز به ترتیب حروف الفبا از پایین به سمت بالا مشخص می کنیم. بخش های داخلی هر طبقه را نیز با اعداد ترتیبی مشخص نماییم.
به طور مثال بر طبق رابطه معنادار بالا کد 1-E03-04 یک نمونه از کد گذاری ترکیبی با عدد و حروف است. در این مثال 1 به معنای راهروی اول- 04 به معنای ردیف شماره 04 سمت راست- E03 به معنای طبقه E ( طبقه 5 از پایین ) و بخش 03 داخلی می باشد. این روش برای انبارهای بزرگ که حجم و تنوع کالای بالایی دارند مناسب می باشد.
کد گذاری گروهی
این روش زمانی به کار گرفته می شود که شما کالاهای مشابه زیادی دارید و تنها در جزییات متفاوت هستند. به طور مثال انبار کاغذ تمام محصولات کاغذ هستند اما در جنس و سایز تفاوت دارند. در این انبار کد گذاری با روش گروهی به این صورت انجام می شود که باید به هر نوع کاغذ یک کد عددی یا حروفی دهید:
کاغذ تحریر: کد 400
کاغذ کرافت: کد 500
کاغذ روزنامه: کد 600
سپس برای هر سایز این نوع سه نوع کاغذ نیز یک حرف و یا عدد انتخاب نمایید تا آن را متمایز نماید:
اندازه 60*90: سایز 1
اندازه 70*100: سایز 2
آنگاه کد 2-400 به معنای کاغذ گروه تحریر اندازه 70*100 می باشد.
کد گذاری امنیتی
این روش برای انبارهایی است که کالاهای آن نیاز به سطح امنیتی بالایی دارند. در این روش از اعداد و حروف و اشکال مختلف استفاده می شود. به طور مثال باید برای هر عدد حروف و شکل یک معنا و مفهوم تعیین شود.
کد گذاری با بارکد و کیو آر کد
روش دیگر استفاده از بارکد و کیو آر کد می باشد. در این روش اطلاعات مربوط به قفسه و کالاهای آن به بارکد و کیو آر کد تبدیل می شود . سپس با استفاده از دستگاه بارکد خوان و یا با استفاده از گوشی به راحتی می توان اطلاعات را مشاهده نمود. در این روش اشتباهات به طور چشمگیری کاهش یافته و یکی از بهینه ترین روش ها می باشد. البته همانطور که می دانید روز به روز تکنولوژی در حال پیشرفت است و در واقع رشد تکنولوژی سرعت چشمگیری دارد. با ورود هوش مصنوعی در حوزه انبار نیز به زودی شاهد استفاده از ربات ها و هوش مصنوعی در انبار داری به طور گسترده خواهیم بود.
نکات مهم در مورد کد گذاری قفسه انبار
برای آنکه روند کد گذاری به بهترین شکل ممکن انجام شود لازم است برای اجرای ان به این موارد نیز توجه داشته باشید:
- برای کد گذاری لزومی به پیروی و تکرار روش های کد گذاری نیست. کد گذاری را می توان کاملا سلیقه ای و خلاقانه و بر مبنای نیاز انبار انجام دهید.
- هدف مهم از کد گذاری تسهیل روند انبارگردانی است. پس از به کاربردن کد گذاری های پیچیده که سبب بروز اشتباهات و اتلاف وقت می شود پرهیز کنید. کد گذاری پیچیده را تنها در جایی که نیاز به تامین و حفظ امنیت انبار دارید به کار ببرید.
- آموزش مفهوم کدها به کارکنان یکی دیگر از نکاتی است که باید به آن توجه داشته باشید. کد گذاری باید به گونه ای باشد که بتوان به خوبی آن را به کارکنان آموزش داد. زیرا اشتباه در درک مفهوم کدها منجر به بروز اشتباهات و تحمیل هزینه و اتلاف منابع می شود.
- به تکنولوژی های روز توجه داشته باشید و سعی کنید روند کد گذاری قفسه انبار منطبق با روش های نوین باشد.
جمع بندی
در این مقاله سعی نمودیم ابتدا شما را با مفهوم کد و کد گذاری آشنا نماییم. سپس به ضرورت استفاده از کد گذاری برای قفسه انبار و بیان مزایای آن پرداختیم. در ادامه برخی از روش های متدوال کد گذاری را معرفی نمودیم. به طور مثال روش نیمونیک، روش ترکیب اعداد و حروف، روش استفاده از بارکد و … در پایان نیز چند نکته مهم را برای بهبود و نتیجه بخش بودن هر چه بیشتر روند کد گذاری قفسه انبار بیان داشتیم. اگر در زمینه کد گذاری قفسه انبار نیاز به راهنمایی بیشتری دارید می توانید با کارشناسان ما در متال شلف صحبت نمایید.